καρκίνος του προστάτη

Αλήθεια πόσο προσέχετε τον εαυτό σας; Μη βιαστείτε να δώσετε αμέσως κάποια απάντηση, γιατί όσο σκληρό και αν ακούγεται, θα διαψευστείτε. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι άντρες, αλλά κι γυναίκες, ελάχιστα φροντίζουμε την υγεία μας ή, μάλλον, για να ακριβολογούμε: αδιαφορούμε. Και αυτή η διαπίστωση έρχεται σήμερα να επιβεβαιωθεί από τους επιστήμονες που έχουν ήδη ξεκινήσει πρόγραμμα ενημέρωσης στην προσπάθειά τους να μας πείσουν για το σωτήριο ρόλο τα πρόληψης. Στο στόχαστρο αυτή τη φορά βρίσκονται οι άντρες, οι οποίοι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, περιμένουν πρώτα να εμφανιστεί το πρόβλημα και μετά να λάβουν τα μέτρα τους. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζεται όλο και συχνότερα, και το σημαντικότερο; Αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άντρες. Και όμως, τα στατιστικά στοιχεία μπορούν να ανατραπούν, αρκεί να δώσουμε στην υγεία μας την προσοχή που της αξίζει. Και στην περίπτωση του προστάτη ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος μετά την ηλικία των 50 ετών ή και νωρίτερα στις ομάδες υψηλού κινδύνου μπορεί να αποβεί σωτήριος, καθώς το 90% των περιπτώσεων θεραπεύονται. Βέβαια, θα πρέπει να τονίσουμε ότι όλες οι διογκώσεις του προστάτη δεν είναι κακοήθεις. Ωστόσο, αυτό δεν αλλάζει τον οδηγό πρόληψης, που έτσι και αλλιώς πρέπει να ακολουθεί πιστά κάθε άντρας.

Ο κ. Αναστάσιος Θάνος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και δ/ντής Ουρολογικού τμήματος του νοσοκομείου Άγιος Σάββας, μας μιλά για το πρόβλημα που απασχολεί όλους τους άντρες και δίνει απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματά τους.





Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ



Ο προστάτης είναι ένας αδένας στο μέγεθος καρυδιού που βρίσκεται στη βάση του εσωτερικού τμήματος του πέους, ακριβώς πάνω από την ουροδόχο κύστη. "Ο κύριος ρόλος του", όπως μας εξηγεί ο κ. Αναστάσιος Θάνος, "είναι η παραγωγή το προστατικού υγρού, το οποίο μαζί με τις εκκρίσεις και άλλων αδένων (όπως επιδιδυμίδες, σπερματοδόχοι κύστεις κ.λπ.) συμβάλλει στη λειτουργία της αναπαραγωγής με τον εμπλουτισμό και την καλή λειτουργία του σπέρματος".



ΑΝΑΖΗΤΕΙΤΑΙ Ο ΕΝΟΧΟΣ

Οι κύριες διαταραχές που μπορεί να εμφανιστούν είναι οι λοιμώξεις και υπερπλασίες. Όσον αφορά την καλοήθη υπερπλασία, είναι η πιο συνήθης περίπτωση. Σχεδόν κάθε άντρας πάνω από 50 ετών παρουσιάζει κάποιο βαθμό διόγκωσης του προστάτη. Αυτοί οι ακίνδυνοι όγκοι από το φυσιολογικό ιστό του προστάτη είναι το αποτέλεσμα της παρόδου των ετών στον άντρα. Ωστόσο, δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμα πού οφείλονται, ενώ οι ειδικοί εντοπίζουν το πρόβλημα σε ορμονικά αίτια.



ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΗΣΩ;

Είναι πράγματι ενδιαφέρον ότι όλοι οι άντρες κάποια στιγμή παρουσιάζουν καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, ωστόσο μπορεί να μην έχουν όλοι συμπτωματολογία. Σε γενικές γραμμές, τα συμπτώματα που πρέπει να βάλουν σε υποψία έναν άντρα είναι:



Δυσουρία (δηλαδή δυσκολία στην ούρηση).

Συχνουρία.

Καθυστέρηση στην έναρξή της, διακεκομμένη ούρηση, σταγόνες.

Ελάττωση της ακτίνας ροής των ούρων.

Αιματουρία.



ΟΔΗΓΟΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ PSA

Οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο έχουν προσδιορίσει κάποια φυσιολογικά όρια για τη μέτρηση του ειδικού αντιγόνου, ανάλογα με την ηλικία. Κάθε παρέκκλιση απ' τον πίνακα επιβάλλει να προχωρήσουμε σε περαιτέρω εξετάσεις. Αρχής γενομένης από την επανάληψη της μέτρησης, για να αποκλειστεί η πιθανότητα κάποιου λάθους.



ΕΙΝΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΟ PSA ΜΟΥ;

Επειδή οι τιμές του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) αυξάνονται με την ηλικία, είναι λογικό να μην υπάρχει φυσιολογικό όριο μέτρησης για όλους τους άντρες. Αυτό που παίζει σημαντικό ρόλο λοιπόν για την εκτίμηση της κατάστασης είναι η ηλικία του άντρα. Οι επιστήμονες, για να μπορέσουν να προβλέψουν ή να εντοπίσουν πιθανό καρκίνο, χρησιμοποιούν έναν οδηγό μέτρησης του PSA (σε δισεκατομμυριοστά του γραμμαρίου ανά χιλιοστόλιτρα -nga/ml).



Σε γενικές γραμμές:

Τα φυσιολογικά όρια μέτρησης είναι έως 4 ng/ml.

Όταν οι τιμές είναι από 4 έως 10 ng/ml, υπάρχει η υποψία ότι κάτι συμβαίνει, οπότε μπορεί να συστηθεί βιοψία.

Η υποψία είναι πιο έντονη όταν οι τιμές PSA είναι πάνω από 10 ng/ml, και στην περίπτωση αυτή η βιοψία επιβάλλεται.



ΜΗΠΩΣ ΕΓΙΝΕ ΛΑΘΟΣ;

Μπορεί να ακούγεται παράξενο, και όμως υπάρχει περίπτωση οι τιμές του PSA να παραπλανήσουν το γιατρό και να τον οδηγήσουν σε λάθος συμπεράσματα. Με άλλα λόγια, υπάρχει περίπτωση να παρουσιάζεται αύξηση, αλλά όχι εξαιτίας πιθανού καρκίνου, όπως θα περίμενε κάποιος. "Είναι πράγματι ενδιαφέρον ότι υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις παθήσεων του προστάτη που αυξάνουν δραματικά το PSA (όπως η οξεία λοίμωξη του προστάτη, κοινών προστατίτιδα)", μας λέει ο κ. Θάνος. "Γι' αυτό το λόγο είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι καλό θα ήταν οι διάφοροι χειρισμοί του γιατρού, ακόμη και η δακτυλική εξέταση, να γίνουν λίγες ημέρες πριν τη μέτρηση του PSA, καθώς είναι πολύ πιθανό να επηρεάσουν το αποτέλεσμα της μέτρησης".

Υπάρχει, όμως, και η άλλη πλευρά του νομίσματος. Δηλαδή, ενώ υπάρχει καρκίνος του προστάτη, οι τιμές PSA να δείχνουν ότι βρίσκονται μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια. Βέβαια αυτό το ποσοστό είναι ιδιαίτερα μικρό (περίπου 1%) και συνήθως η εξέταση επαναλαμβάνεται, καθώς τα συμπτώματα συνεχίζουν.



ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ;

Στην περίπτωση καλοήθους υπερπλασίας:



Αν τα συμπτώματα είναι ήπια και οι εξετάσεις δείξουν ότι δεν χρειάζεται επείγουσα θεραπεία, ο γιατρός απλώς θα συστήσει φαρμακευτική αγωγή. Συνήθως στη συνέχεια τα συμπτώματα υποχωρούν.

Αν το πρόβλημα επιμένει ή χειροτερεύει, θα πρέπει να αφαιρεθεί ο ιστός που προκάλεσε τη διόγκωση του προστάτη. Σήμερα η επιστήμη έχει στη διάθεσή της δύο επεμβάσεις, ανάλογα με την περίπτωση. Πρόκειται για:



Τη διουρηθρική προστατεκτομή, η οποία γίνεται χωρίς τομή, διαμέσου της ουρήθρας. Ο ουρολόγος περνά ένα λεπτό σωλήνα μέσα από την ουρήθρα προς τον προστάτη. Στην άκρη του σωλήνα υπάρχει μία συρμάτινη αγκύλη, που μπορεί να θερμανθεί με ηλεκτρικό ρεύμα και με τη βοήθεια οπτικής να εκτελέσει χειρισμούς αφαιρώντας τα κομμάτια που προκαλούν το πρόβλημα.



Την ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, που γίνεται με κριτήριο το μέγεθος του προστάτη, την ηλικία του ασθενή και βεβαίως την προσωπική του επιλογή", λέει ο κ. Θάνος, για να συμπληρώσει ωστόσο ότι συνήθως η διουρηθρική προστατεκτομή γίνεται σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας - που δεν μπορούν να αντέξουν την επιβάρυνση μιας ανοιχτής επέμβασης - και έχουν μικρό προστάτη.



Στην περίπτωση καρκίνου του προστάτη:

Παλιότερα το 80% των περιπτώσεων καρκίνου ήταν μεταστατικοί. Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική και η ίαση υπερβαίνει ακόμη και το 90% των περιπτώσεων, με την προϋπόθεση βέβαια να έχει γίνει έγκαιρα η διάγνωση. Εν πάς περιπτώσει, η θεραπεία περιλαμβάνει:



Τη ριζική προστατεκτομή. Δηλαδή τη χειρουργική αφαίρεση το προστάτη με την κάψα του και τους λεμφαδένες της περιοχής.



Την ακτινοθεραπεία. Γίνεται εναλλακτικά σε ασθενείς που δεν μπορούν να χειρουργηθούν και μπορεί να γίνει σε δύο μορφές: είτε εξωτερικώς είτε με τη μορφή της βραχυθεραπείας. Όπως μας ενημερώνει σχετικά ο κ. Θάνος, πρόκειται για μια νέα μέθοδο που ήδη εφαρμόζεται στον Άγιο Σάββα και γίνεται με εμφύτευση μέσα στον προστάτη ορισμένων ραδιενεργών κόκκων, οι οποίοι ακτινοβολούν τοπικώς μέχρι την κάψα του προστάτη. Ήδη μάλιστα έχει αντικαταστήσει το 30 έως 40% των ριζικών προστατεκτομών



ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑΣ.



Δυστυχώς, όπως συμβαίνει σε αρκετές περιπτώσεις, η θεραπεία μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στην σεξουαλικότητα. Και αυτό είναι συνήθως το άγχος των νεότερων σε ηλικία σθενών. Ωστόσο, κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί μόνο στην περίπτωση της ριζικής προστατεκτομής, η οποία είναι πιθανό σε ποσοστό 50% αν επηρεάζει στη στυτική λειτουργία. Όμως και πάλι υπάρχει αντιμετώπιση, καθώς οι ασθενείς μπορούν να βοηθηθούν σήμερα με φαρμακευτικούς τρόπους.

Όσο για τις άλλες μεθόδους θεραπείας, εκείνες δεν επηρεάζουν τη σεξουαλική ικανότητα. Σε ένα μικρό ποσοστό, της τάξεως του 2 έως 3%, μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα ακράτειας ούρων, που και αυτό αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά.



ΠΡΟΛΗΨΗ ΝΑΙ, ΑΛΛΑ ΠΩΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ;



Το άλφα και το ωμέγα στην αντιμετώπιση και τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη είναι ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος.



Έτσι, λοιπόν:

Κάθε άντρας άνω των 50 ετών θα πρέπει κάθε χρόνο: να υποβάλλεται σε δακτυλική εξέταση από τον ουρολόγο, να ελέγχει τη φυσιολογική ή όχι εικόνα του προστάτη με υπερηχογράφημα, να μετρά τις τιμές του PSA με μία απλή εξέταση αίματος.

Αν υπάρχει στην οικογένεια ιστορικό καρκίνου του προστάτη, τότε ο έλεγχος πρέπει να ξεκινά νωρίτερα, και συγκεκριμένα από 40 ετών.

Σημαντικό ρόλο παίζει η κληρονομικότητα, γι' αυτό επιβάλλεται μεγαλύτερη προσοχή. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, ο κίνδυνος να αναπτύξετε καρκίνο του προστάτη είναι 3πλάσιος, αν είχε παρόμοιο πρόβλημα ένας συγγενής σας πρώτου βαθμού (πατέρας ή αδελφός). Με δύο ασθενείς μάλιστα στην οικογένεια ο κίνδυνος είναι 5πλάσιος. Γι' αυτό το λόγο εξάλλου και οι νέοι άντρες με οικογενειακό ιστορικό ανήκουν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, στην ομάδα υψηλού κινδύνου.

Προσοχή στα λίπη - Ναι στις φυτικές ίνες. Η μεσογειακή διατροφή μπορεί να προστατέψει τον οργανισμό. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η αύξηση των φυτικών ινών στην διατροφή μας και ο περιορισμός του λίπους μπορούν να λειτουργήσουν σαν ασπίδα προστασίας. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου που οι Έλληνες παρουσιάζουν χαμηλότερα ποσοστά εμφάνισης του προστάτη του καρκίνου σε σύγκριση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους.

Αφεθείτε στον ήλιο. Η βιταμίνη D, η οποία συντίθεται στο σώμα μετά από έκθεση στο ηλιακό φως, μπορεί και αυτή να παίξει ένα ρόλο στη μείωση του κινδύνου. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε και την άλλη πλευρά του νομίσματος. Η υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του δέρματος.

Ώρα για άθληση. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η άσκηση μπορεί να μειώσει από 47-88% τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη στους άντρες που καταναλώνουν 4.000 ή και περισσότερες θερμίδες την εβδομάδα σε σύγκριση με εκείνους που καίνε λιγότερες από 1.000 θερμίδες! Και αυτό μεταφράζεται σε 570 θερμίδες την ημέρα - ή περίπου μια ώρα έντονης άσκησης την ημέρα.

Πολύ καλά όλα αυτά αλλά καλό είναι να κάνουν οι άντρες (όλοι μας αλλά αφού μιλάμε για προστάτη αναφέρομαι στους άντρες) μια πιο καλή και υγιεινή διατροφή.
Έχετε σκεφτεί ποιες τροφές αντεδίκνειται στον προστάτη;

Σίγουρα από αυτές που θα αναφέρω είναι η καθημερινές στους περισσότερους.
Ας ξεκινήσω λοιπόν:

ΔΕΝ ΩΦΕΛΟΥΝ
Αλκοόλ,
Κόκκινο κρέας,
Γαλακτοκομικά,
Υδρογονωμένα λιπαρά,
Χοιρινό,
Τροφές που περιέχουν συντηρητικά, χρώματα και αρώματα.,
Καφεΐνη.

ΩΦΕΛΟΥΝ
Φρούτα,
Λαχανικά,
Φυτικά γαλακτοκομικά π.χ γάλα από σόγια, σουσάμι, αμύγδαλο κλπ
Ηλιόσπορος και κολοκυθόσπορος άψητοι ανάλατοι ( πλούσια πηγή ψευδαργύρου που συναντάται έλλειψη σε άνδρες με προστάτη)
Τα παχιά ψάρια που είναι πλούσια σε πολυακόρεστα λιπικά οξέα Ω3 Ω6 Ω9, ωφέλημα για την υγεία και βοηθά πολύ στον προστάτη. Τα οποία λιπικά οξέα τα παίρνουμε από τον σολομό, σαρδέλα, σκουμπρί φυσικά να είναι φρέσκα, όχι καπνιστά, παστά ή κονσέρβα.


Και μην ξεχνάτε,
Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ